Mâm Cỗ Cúng Rằm Tháng Giêng

Mâm cỗ cúng rằm tháng giêng đủ đầy, đẹp mắt

Ông cha ta ngày xưa có câu “Giỗ Tết cả năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”. Vì vậy, với mỗi người Châu Á nói chung và người dân Việt Nam nói riêng, lễ cúng rằm tháng Giêng ( Tết Nguyên Tiêu ). Có ý nghĩa vô cùng to lớn. Vào ngày này, người người nhà nhà thường đi lễ chùa. Làm lễ cúng ông bà tổ tiên để cầu mong những điều tốt lành, cầu an, cầu may cho bản thân và gia đình.

Tuy nhiên các gia đình nên chuẩn bị mâm cỗ cúng thế nào cho đầy đủ, chu đáo thì không phải ai cũng biết? Mời bạn theo dõi bài viết này để biết được mâm cỗ (mâm cơm) cúng rằm tháng Giêng cần chuẩn bị những gì nhé!

Ý nghĩa của việc cúng rằm tháng Giêng

Tết Nguyên tiêu là dịp lễ tết quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt nên ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng giêng. Có nhiều câu hỏi được đặt ra rằng tại sao Rằm tháng giêng được gọi là Tết Nguyên tiêu.

Ngày rằm tháng Giêng (15 tháng 1 Âm lịch), thường được tổ chức cúng lễ vào đêm 14 hoặc ngày 15 tháng Giêng Âm lịch. Song ý nghĩa chung nhất của ngày rằm này đó chính là để các thành viên trong gia đình sum vầy, đoàn viên. Ngoài ra, ngày rằm tháng Giêng cũng là dịp để con cháu nhớ đến ông bà, tổ tiên, cùng tỏ lòng thành kính, biết ơn trước các bậc bề trên bằng cách người đi chùa cầu an, cầu may, cúng sao giải hạn…

Chuẩn bị mâm lễ cúng rằm tháng Giêng

Trong ngày này việc cúng rằm tháng Giêng của mỗi gia đình, vùng miền có thể khác nhau. Nhưng nhìn chung thì đều để thể hiện tấm lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với ông bà tổ tiên, Phật. Với mong muốn cầu mong một năm an lành, may mắn, hạnh phúc, bình an.

Dù cỗ chay hay cỗ mặn, đối với người Châu Á nói riêng và người Việt Nam nói chung. Ngày rằm tháng Giêng luôn có vị trí quan trọng vì vậy người Việt rất coi trọng lễ cúng tại nhà. Các gia đình thường sắm hai lễ cúng rằm, 1 là cúng Phật ( mâm cúng chay ), 2 là cúng gia tiên( mâm cúng mặn).

Mâm cúng chay (cúng Phật) 

Ngày nay, cùng sự phát triển của kinh tế – xã hội, cách cúng ngày rằm của người dân ở mỗi vùng. Cũng ít nhiều thay đổi nhưng nhiều gia đình vẫn quan niệm rằm tháng Giêng là ngày tránh sát sinh. Nên ăn chay để cầu mong may mắn, giải hạn cho cả năm. Bởi vậy lễ vật dâng cúng thường bao gồm:

• 1 đĩa hoa quả
• 1 bình hoa tươi
• 1 đĩa xôi hoặc chè
• Các món đậu
• Canh xào không thêm nhiều hương liệu
• Ngoài ra, nhiều gia đình còn chuẩn bị thêm bánh trôi nước với mong muốn hạnh phúc tròn đầy, cả năm mọi việc đều hanh thông.

Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, màu trắng của hành thủy, xanh của hành mộc, đen của hành thổ, màu vàng hành kim. Ăn cơm chay là một trong những cách hướng tới sự cân bằng, thanh thản trong tâm hồn của con người.

Mâm cúng cỗ gia tiên 

Mâm cỗ  thông thường có 4 bát, 6 đĩa, tổng cộng tròn 10 món:

• 6 đĩa gồm thịt gà (hoặc thịt lợn), giò (hoặc chả), nem thính (có thể thay bằng đĩa xào), dưa muối, xôi (hoặc bánh chưng) và nước chấm.
• 4 bát gồm bát ninh măng, bát bóng, bát miến, bát mọc.

Với những gia đình khá giả hơn thì có thể thêm nhiều món hơn. Nhưng nhìn chung đây là những món cơ bản cần phải có trong một mâm cúng gia tiên ngày rằm. Mỗi món ăn mang một ý nghĩa khác nhau nhưng đều thể hiện những ước mong riêng của người Việt.

Bánh chưng tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở của muôn loài. Với ý nghĩa như một lời nguyện cầu vạn sự được vuông tròn trong năm mới. Giò hoặc chả với ý nghĩa trong ấm ngoài êm, phúc lộc đầy nhà. Thịt lợn đã chế biến thuộc về âm, dưa hành rau củ thuộc về dương, âm dương hài hòa tượng trưng cho sự phát triển. Ngoài ra, trong mâm cỗ còn có thể có thêm cơm tẻ là lương thực hàng ngày. Mâm cỗ có nếp có tẻ, có âm dương đầy đủ để sinh sôi nảy nở. Bát nước chấm đặt giữa mâm hình tròn tượng trưng cho trời đất vũ trụ. Để mâm cúng ngày rằm tháng Giêng thêm tròn vị, bạn có thể bổ sung một món canh như canh măng với ngụ ý là tăng thêm sự may mắn cho gia đình….

Bên cạnh đó, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng cũng phải có đầy đủ mùi vị như vị cay của ớt, mặn của nước chấm, vị ngọt của bánh, vị chua của đĩa dưa hành…Tất cả tạo nên một mâm cỗ đủ đầy, trọn vẹn, để thể hiện sự mong cầu ấm êm, hạnh phúc, bình an và xua tan đi những đen đủi trong năm mới.

Một số lễ vật cúng rằm tháng giêng khác

• Hương, nhang
• Hoa tươi
• Vàng mã
• Đèn nến
• Rượu, thuốc lá, nước lọc
• Trầu cau

Cách cúng mâm cỗ ngày rằm tháng Giêng

Lòng thành tâm của bạn và gia đình không chỉ thể hiện với các lễ vật, hay bài cúng khấn trong văn khấn thôi là chưa đủ. Mà bạn còn chuẩn bị cách cúng thể hiện được nghi lễ trang trọng hay cử chỉ điệu bộ. Trong việc cúng bái phải diễn ra đúng chuẩn tâm linh. Mình  xin chia sẻ cách cúng để bạn thể hiện được những việc cúng bái:

Các bước trong cách cúng mâm rằm tháng giêng tại nhà thực hiện như sau:

Chuẩn bị đầy đủ sắm sửa lễ vật có trong mâm cúng gia tiên và mâm cúng chay.

1. Chuẩn bị lời văn khấn chu đáo
2. Sắm sửa, bày biện lễ vật lên khu vực trước bàn thờ để cúng.
3. Chuẩn bị không gian cúng trước bàn thờ gia tiên, nếu không đủ chỗ thì chuẩn bị thêm 1 cái bàn.
4. Thắp nhang đèn để mời gia tiên về báo cúng rằm tháng giêng.
5. Sau khi cháy hết nhang thì gia chủ lấy đồ giấy tiền mang đi hóa vàng để tạ ơn cho ngày rằm tháng giêng.

Ngày và giờ thích hợp để cúng Tết Nguyên Tiêu để lộc ùa vào nhà, cả năm phú quý

Cúng rằm tháng Giêng thường bắt đầu từ trưa ngày 14 đến đêm ngày 15/1 âm lịch. Gia chủ có thể cúng lễ vào những khung giờ khác nhau tùy theo mệnh tuổi. Một trong những giờ tốt để cúng rằm tháng Giêng là:

• Ngày 14 Âm lịch:7h đến 9h sáng (giờ Thìn); 9h đến 11h (giờ Tỵ); 15h – 17h (giờ Thân) hoặc 17h đến 19h (giờ Dậu).
• Ngày 15 Âm lịch: 7h đến 9h sáng (giờ Thìn); 11h đến 13h (giờ Ngọ) hoặc từ 12h đến 15h (giờ Mùi).
• Tuy nhiên, gia chủ nên lưu ý  không nên cúng rằm sau 7 giờ tối ngày 15 tháng giêng âm lịch.

Những lưu ý khi cúng rằm tháng giêng 

• Không dùng hoa giả, trái cây giả

Rất nhiều gia đình sử dụng hoa giả, trái cây giả để đặt trên bàn thờ làm cảnh cho đẹp. Vì những loại hoa, quả giả này mẫu mã bắt mắt, dùng được lâu dài mà không lo hỏng, héo. Tuy nhiên, việc bày hoa, quả giả trên bàn thờ hay trong mâm lễ cúng là việc làm không đúng. Thờ cúng phải tịnh tâm, nhà có sao dâng lên vậy, nên dùng hoa tươi, trái cây tươi để dâng cúng thần Phật, tổ tiên.

• Không dùng đồ chay giả mặn

Rất nhiều gia đình tránh sát sinh trong ngày Rằm nên thường chọn mâm cỗ chay để dâng lên bàn thờ Phật và gia tiên. Mong trong năm gia đình bình an, gặp nhiều điều may mắn, đây là một việc làm tốt. Tuy nhiên, gia chủ lưu ý. Khi làm mâm cúng Rằm tháng Giêng là đồ chay thì nên làm đồ thuần chay. Không được làm giả mặn bởi như vậy thể hiện sự dối trá với bề trên, là việc cấm kỵ và không nên làm.

• Dọn dẹp bàn thờ sạch sẽ, gọn gàng

Vào ngày Rằm tháng Giêng nói riêng và các ngày lễ nói chung, các gia đình thường lau dọn bàn thờ sạch sẽ trước khi cúng. Việc làm này là đúng nhưng tuy nhiên khi làm lưu ý không xê dịch bát hương. Trước khi lau dọn nên thắp 1 nén hương khấn xin Thần linh Thổ địa. Tổ tiên về việc sẽ lau dọn ban thờ để chuẩn bị lễ cúng.

• Không dùng tiền giả, tiền có nguồn gốc bất chính

Các gia đình Việt thường có thói quen đặt tiền thật lên bàn thờ khi cúng tế, ngụ ý muốn cầu xin tài lộc, may mắn. Tuy nhiên cần lưu ý, tiền này nên là tiền thật, do chính sức mình làm ra. Tuyệt đối không dâng lên tiền giả hay tiền có nguồn gốc bất chính. Có được từ những hành vi vi phạm luật hay trái với đạo đức.

• Không đốt nhiều vàng mã

Trọng tâm của ngày lễ Rằm tháng Giêng là cầu nguyện cho một năm mới an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng. Tuy nhiên, đạo Phật không bắt buộc phải đốt vàng mã cho người đã mất. Vậy nên không ủng hộ việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại gây ô nhiễm môi trường. Vậy nên, người dân đi lễ nên bằng tấm lòng thành kính. Chứ không phải cố sắm mâm cao cỗ đầy hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây lãng phí.

• Không cúng thủ lợn

Theo quan niệm dân gian từ xưa tới nay, mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng có thể cúng cả đồ chay và đồ mặn. Tuy nhiên, nếu gia chủ cúng mâm cỗ mặn thì nên nhớ, không được cúng thủ lợn. Bởi ngày đầu năm đã sát sinh. Có thể ảnh hưởng đến vận phúc của cả gia đình trong cả năm, vì thế vẫn nên hạn chế là hơn.

• Lưu ý khi thắp hương

Khi thắp hương, người dân thường thắp theo số lẻ, bởi số lẻ tượng trưng cho phần âm. Chỉ nên thắp từ 1 đến 3 nén hương trên mỗi bát hương, không nên thắp từ 4 nén trở lên. Đặc biệt chú ý khi thắp hương cần phải ăn mặc chỉnh tề, ngay ngắn. Không mặc hở hang, màu mè hay ăn mặc luộm thuộm,… Đặc biệt khi khấn vái cần thành tâm, thể hiện sự tôn trọng với các vị phật, thần linh và tổ tiên.

Hi vọng rằng những gợi ý trên đây của chúng tôi đã giúp bạn biết được mâm cỗ (mâm cơm) cúng rằm tháng Giêng gồm những gì. Ngày rằm tháng Giêng năm nay đang cận kề. Mong rằng bạn có thể chuẩn bị thật tươm tất để lễ cúng này diễn ra trọn vẹn nhất. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.

Nếu gia đình, công ty, xí nghiệp đang có nhu cầu tìm kiếm đơn vị cung cấp mâm lễ cúng trang trọng, mâm cúng khai trương, mâm cúng động thổ,.. đầy đủ, đúng nghi thức và giá cả hợp lý. Thì vui lòng liên hệ ngay Đồ Cúng. Để có được một mâm cúng hoàn hảo, trọn vẹn, tiện lợi nhất nhé.